ویژگی و اهمیت های کویر
ویژگی و اهمیت های کویر
کویر بیش از یک پنجم مساحت زمین را پوشش می دهد و در هر قاره ای یافت می شود و مکانی که کمتر از 10 اینچ یا 25 سانتی متر در سال بارندگی داشته باشد کویر محسوب می شود و کویر ها از طبقه وسیع تری از مناطق به نام سرزمین های خشک هستند و این مناطق تحت کمبود رطوبت قرار دارند و بیشتر می توانند رطوبت بیشتری را از طریق تبخیر نسبت به بارش سالانه از دست بدهند و با وجود تصور رایج از کویر به عنوان گرم و خشک بودن و بیابان های سرد هم وجود دارد و بزرگترین کویر گرم جهان و صحرای شمال آفریقا که دمای آن تا 122 درجه فارنهایت یا 50 درجه سانتیگراد در طول روز می رسد و اما برخی از کویر ها همیشه سرد هستند مانند صحرای گوبی در آسیا و بیابان های قطبی قطب جنوب و قطب شمال که بزرگترین بیابان های جهان هستند.
خشک ترین کویر ها مانند کویر آتاکامای شیلی که دارای بخش هایی هستند که کمتر از 0.08 اینچ 2 میلی متر در سال بارندگی دارند و چنین محیط هایی به قدری خشک و گرم هستند که دانشمندان حتی برای یافتن سرنخ هایی در مورد حیات در مریخ آنها را مورد مطالعه قرار داده اند و از سوی دیگر هر چند سال یک بار یک دوره بارانی غیر معمول می تواند شکوفه های فوق العاده ایجاد کند و جایی که حتی آتاکاما از گل های وحشی پوشیده می شود.
جانوران کویر راه هایی را برای کمک به خنک ماندن و استفاده کمتر از آب پیش گرفته اند و شتر ها می توانند هفته ها بدون آب بمانند و سوراخ های بینی و مژه های آن ها می توانند مانعی در برابر ورود شن و ماسه به بدن آن ها باشند و بیشتر پرندگان صحرا کوچ نشین هستند و در جستجوی غذا از آسمان عبور می کنند و در میان حشرات و سوسک صحرای نامیبیا می تواند مه را از هوا برای آب برداشت کند و حیوانات بیابانی به دلیل سازگاری بسیار خاص خود در برابر تغییرات زیستگاه خود بسیار آسیب پذیر هستند و گیاهان بیابانی ممکن است مجبور باشند سال ها بدون آب شیرین بمانند و برخی از گیاهان با رشد ریشه های بلندی که آب را از اعماق زمین می گیرند و با آب و هوای خشک سازگار شده اند و سایر گیاهان مانند کاکتوس ها ابزار خاصی برای ذخیره و حفظ آب دارند و برخی از حیوانات موجود در کویر عبارتند از :
- عقرب
- سوسمارها
- مار
- مارمولک
- روباه
- موش
- بز میش
برخی از مناطق نیمه خشک جهان با سرعت نگران کننده ای در حال تبدیل شدن به بیابان هستند و این فرآیند که به عنوان بیابان زایی شناخته می شود و ناشی از خشکسالی نیست بلکه معمولاً از جنگل زدایی و تقاضای جمعیت های انسانی که در زمین های نیمه خشک ساکن می شوند ناشی می شود و به عنوان مثال کوبیدن خاک توسط سم های دام در دامداری ممکن است خاک را تخریب کرده و فرسایش توسط باد و آب را تشویق کند و در بیابان های موجود برخی از گونه ها به دلیل تغییرات آب و هوایی در خطر هستند و گرم شدن کره زمین اکولوژی بیابان ها را تهدید می کند و دمای بالاتر ممکن است آتش سوزی های بیشتری را ایجاد کند که مناظر بیابان را با از بین بردن درختان و درختچه های کند رشد و جایگزینی آنها با علف های سریع الرشد تغییر می دهد.
محیط های متنوع کویر ها
کویر ها محیط های متنوع و متغیری هستند و نمی توان به تعریف مختصری رسید که هر موردی را برآورده کند و با این حال اساسی ترین ویژگی آنها کمبود رطوبت موجود برای گیاهان است که در نتیجه عدم تعادل بین بارش و تبخیر و تعرق ایجاد می شود و این وضعیت با تغییر قابل توجه در زمان بارندگی و رطوبت کم جو و دمای بالا در روز و باد تشدید می شود و میانگین بارندگی سالانه از تقریباً صفر در برخی از بیابان های ساحلی آمریکای جنوبی و بیابان های لیبی تا حدود 600 میلی‌متر یا 24 اینچ در بیابان های ماداگاسکار متغیر است و اگرچه بیشتر بیابان های شناخته شده بارندگی سالانه کمتر از 400 میلی‌متر دارند و برخی از مقامات حداکثر ۲۵۰ میلی‌متر را برای میانگین بارندگی سالانه برای بیابان های واقعی در نظر می گیرند و مکان هایی را با میانگین بارندگی سالانه بین ۲۵۰ تا ۴۰۰ میلی‌متر به عنوان نیمه بیابانی توصیف می کنند و مناطقی به این خشکی به سختی قابل کشت هستند و تنها با فراهم کردن چراگاه برای دام ها به تولید غذای انسان کمک می کنند.
شرایط خشک مناطق عمده بیابانی ناشی از موقعیت آنها در مناطق نیمه گرمسیری در دو طرف کمربند مرطوب استوایی است و الگوی گردش جوی معروف به سلول هدلی نقش مهمی در آب و هوای بیابانی ایفا می کند و در نواحی نزدیک به استوا جایی که مقدار انرژی خورشیدی ورودی در واحد سطح بیشترین مقدار را دارد و هوای نزدیک زمین گرم می شود و سپس بالا می رود و منبسط می شود و سرد می شود و این فرآیند منجر به تراکم رطوبت و بارش می شود و در سطوح بالا در اتمسفر هوای بالا آمده از منطقه استوایی دور می شود تا در نهایت در نیمه گرمسیری با سرد شدن پایین بیاید و در ارتفاعات کم به سمت استوا حرکت می کند و الگوی گردش سلولی هادلی را تکمیل می کند و هوایی که بر فراز مناطق نیمه گرمسیری فرود می آید و بیشتر رطوبت خود را از دست داده است و باران در طول صعود قبلی خود در نزدیکی استوا تشکیل شده است و با پایین آمدن فشرده و گرمتر می شود و رطوبت نسبی آن بیشتر کاهش می یابد.
انواع کویر
بیوم بیابان را می توان بر اساس چندین ویژگی طبقه بندی کرد و چهار نوع عمده بیابان وجود دارد :
- گرم و خشک
- نیمه خشک
- ساحلی
- سرد
