دومین شهر ایران از نظر وسعت بعد از شهر تهران شهر مشهد است که واقع در شمال شرقی ایران است و با مساحت 351 کیلومتر مربع به دلیل قرار داشتن حرم مطهر امام رضا (ع) در شهر مشهد این شهر به پایتخت معنوی ایران معروف است و یکی از مهم ترین و محبوب ترین قطب های گردشگری ایران شهر مشهد است که در سال حدود 27 میلیون مسافر ایرانی و 2 میلیون توریست خارجی به این منطقه سفر می کنند و این کلانشهر که در حال حاضر مرکز استان خراسان رضوی میباشد و در دوره افشاریان پایتخت ایران بوده است و طبیعت شهر مسجد کوهستانی است و رشته کوه های بینالود و هزار مسجد این شهر را در بر دارد.
شهر مشهد که امروزه از آن به عنوان کلانشهری بزرگ در ایران یاد می شود و در زمان حکومت سلسله افشاریان پایتخت ایران انتخاب شده بود و اصلی ترین دلیلی که باعث شده افراد زیادی مشهد را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب کنند به دلیل وجود بارگاه مقدس امام رضا (ع) هشتمین اختر تابناک می باشد و این شهر در دشت مشهد و مابین کوه های هزار مسجد و بینالود و حوضه رودخانه کشف رود قرار گرفته است و در سال 203 هجری قمری و پیش از آن که امام رضا به قتل برسد و ایشان را در منطقه ای به نام سناباد نوغان به خاک بسپارند و خبری از کلانشهری به این بزرگی و عظمت نبود و اگر به تاریخ کشور و پیش از سده های نخستین اسلام مراجعه کنند.
این نام بعد از سده های اول اسلام به متون تاریخ ایران راه پیدا کرد و درباره آن نوشته شد و در زمان های پیش از اسلام تنها نام ولایت توس و شهر توس در متون تاریخی نوشته می شد و از ابتدای تاریخ تا زمان پیدایش اسلام از مشهد در تاریخ توس و در دو سده اسلامی در تاریخ نوغان آورده شده است و در قرن 3 هجری قمری کتابی که دست نوشته ابن بابویه قمی می باشد و عیون اخبار الرضا نام گذاری شده است و یک فصل از آن را به مشهد اختصاص یافته و هر چه که در آن نوشته شده نام های مشهد و مشهد رضوی در میان آن ها به چشم می خورند و در برخی از منابع کهن یونانی در رابطه با عبور و اقامت اسکندر کبیر در این منطقه مطالبی نوشته اند و تاریخ آن را به 330 سال پیش از میلاد مسیح ربط داده اند و آن را سوسیا نام گذاری کرده اند.
در زبان یونانی سوسیا را معدل نام توس می دانستند و در منابع حدیث شیعه درباره مشهد این گونه آمده است که امام رضا و هارون الرشید در یک شهر دفن شده اند و آن محل را شخص نیکوکاری ساخته است و تاریخ آن به قرون 7 تا 9 میلادی باز می گردد و در زمان پیش از میلاد از آنجایی که شهر مشهد در حوضه کشف رود واقع شده و از شرایط اقلیمی مناسبی بهره می برد و برای سکونت بسیار مورد توجه قرار گرفت و شهری به نام توس در نزدیکی مشهد فعلی قرار داشت که امروزه بارگاه مقدس امام رضا در آن واقع شده و هر ساله میلیون ها گردشگر برای زیارت آستان مقدس رضوی راهی این شهر می شوند و بعد از آن که امام رضا در این شهر به خاک سپرده شد و بارگاهی برای ایشان ساخته شد و نام مشهد یا المشهد را که به معنای حرم حزن انگیز است برای آن انتخاب کردند.
شهر مشهد در شمال غربی ایران و در استان خراسان رضوی واقع شده است و این شهر که در شمال شرقی ایران است و در طول جغرافیایی 59 درجه و 15 دقیقه تا 60 درجه و 36 دقیقه و عرض جغرافیایی 35 درجه و 43 دقیقه تا 37 درجه و 8 دقیقه می باشد و در حوضه آبریز کشف رود و در میان رشته کوه های بینالود و هزار مسجد قرار دارد و این کلانشهر از بخش شمال خود به کلات از شمال شرق به سرخس از شمال غرب به درگز و چناران از شرق به سرخس از غرب به چناران و نیشابور از جنوب شرق به تربت جام از جنوب غرب به نیشابور و از جنوب به فریمان محدود می شود.
ارتفاع شهر مشهد از سطح دریا به حدود 1050 متر می رسد و دشت مشهد به لحاظ زمین شناسی به دره ای گسترده و وسیع است که طول آن بالغ بر 100 کیلومتر و عرض آن حدود 25 کیلومتر می باشد و وسعت حدودی آن هم به 2 هزار و 500 کیلومتر مربع می رسد و از اصلی ترین منابع آب سطحی دشت مشهد رودخانه کشف رود به شمار می رود که در زمان های گذشته دارای میزان آب بسیار زیادی بوده است و اما امروزه به دلیل کاهش سطح آب های زیرزمینی باعث می شود زهکش ها قطع شوند و در زمان هایی که سیلاب به صورت شدید اتفاق می افتد و میزان آب کمی از سرشاخه های آن راهی می شوند.
شهر مشهد جزء کلانشهر های مهم ایران شناخته شده و دارای جمعیت زیادی می باشد و اولین سرشماری رسمی کشور در سال 1335 هجری شمسی صورت پذیرفت و در این سرشماری جمعیت شهر مشهد 241.989 نفر بود و بعد از کلانشهر هایی مانند تهران و تبریز و اصفهان به عنوان چهارمین کلانشهر پرجمعیت کشور شناخته شد و در سال 1345 هجری شمسی سرشماری دیگری در این شهر صورت پذیرفت که با افزایش جمعیت مواجه شده بود و به رتبه سوم بعد از تهران و اصفهان رسید و در سال 1355 هجری شمسی برای سومین مرتبه سرشماری در مشهد انجام شد که باز هم رشد جمعیت چشمگیری داشته و باعث شد که به رتبه دوم بعد از تهران دست یابد و بر اساس آخرین سرشماری که در سال 1395 هجری شمسی در این شهر صورت گرفت و جمعیت آن باز هم با رشد جمعیت مواجه شده و جمعیت آن به بیش از 3.001.184 نفر می رسید.
مشهد از جمله گردشگری ترین شهرهای ایران است که به دلیل وجود حرم امام رضا و انواع جاذبه های گردشگری مختلف میلیون ها گردشگر داخلی و خارجی این شهر را به عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب کرده و به آن سفر می کنند و از جمله فعالیت هایی که سبب چرخه اقتصادی این شهر می شود و صنعت گردشگری آن می باشد و اهالی این شهر به کار های دیگری مشغول هستند که چرخه اقتصاد شهر بوده و از منابع درآمد خانواده ها می باشند و زمین های کشاورزی مختلفی در شهر مشهد وجود دارند که انواع محصولات کشاورزی به غیر از زعفران را تولید می کنند که می توان به غلات و چغندر قند و محصولات جالیزی اشاره کرد و معادن مختلفی نظیر سنگ مرمر ، سنگ گچ ، کرومیت ، نمک و فلدسپات در این شهر وجود دارند که از مهم ترین چرخه های اقتصادی مشهد محسوب می شود و چرم هم یکی دیگر از مهم ترین صنایع مشهد می باشد که توانسته در کل کشور به شهرت برسد و در آخر هم کشت زعفران در زمین های مشهد توانسته بیشترین توسعه را به لحاظ اقتصادی برای شهر مشهد به ارمغان بیاورد و زعفران مشهد در سرتاسر دنیا زبان زد باشد.