تورهای یزد

راهنمای کامل تور یزد- سفری به تاریخ ایران زمین

سفر به یزد سفری به قلب تاریخ ایران است. شهری که در قلب اقلیم جغرافیایی ایران و در قلب کویرهای ایران نشسته در قلب تمام مردمان ایران زندگی می‌کند.

مردمان این شهر تاریخی نیز قلب مهربان و مهمان‌نوازی دارند. خلاصه سفر به یزد تجربه‌ای بی‌نظیر برای تماشای فرهنگ ایرانی از زاویه مردمان کویرنشین است.

کافی است برنامه تور یزد خود را در نیمه دوم سال و اوج روزهای سرد زمستانی تنظیم کنید تا به اقلیم متفاوت این شهر سفر کرده و از کویر تا بناهای بی‌شمار تاریخی آنجا را تماشا کنید. در این مقاله از گروه گردشگری پاتریس تراول قصد سفر به یزد را داریم و می‌خواهیم تا با جزئیات کامل از تمامی اطلاعات گردشگری و نقاط دیدنی این شهر صحبت کنیم.

در یزد چه خبر است؟ شهر یزد در یک نگاه

شهر یزد از تاریخی‌ترین شهرهای ایران و مرکز استان یزد است. استان یزد تقریباً مرکزی‌ترین استان در جغرافیای کشور ایران و هشتمین استان پهناور کشور است. اگر چه اقلیم این شهر خشک و آب‌وهوای آن کویری است، اما مردمانی سخت و پایبند به سرزمین مادری دارد. تا جاییکه چهارمین استان پرجمعیت کشور است.

فاصله شهر یزد از تهران کمی بیش ‌از ۶۰۰ کیلومتر و از شهرهای دیگری همچون مشهد، شیراز، رشت و اصفهان به ‌ترتیب ۹۱۲، ۴۴۰، ۹۱۰ و ۳۰۰ کیلومتر است.

شهر یزد به ‌عنوان اولین شهر تاریخی ایران و بیست و دومین شهر تاریخی در میراث جهانی یونسکو معرفی شده‌ است. جاذبه‌های تاریخی این شهر بی‌نظیر است. بادگیرها، قنات‌ها، خانه‌های خشتی، باغ‌های تاریخی سرسبز آنهم در دل اقلیم کویری و… دیدنی های یزد را تشکیل داده‌اند. جاذبه‌هایی تاریخی، فرهنگی و اقلیم‌شناسی که برای خیلی‌ها از ایرانی تا خارجی جذاب است.

راهنمای تور یزد، چطور به این شهر برسیم؟

شهر یزد تقریباً در مرکز جغرافیای ایران قرار دارد و فاصله آن از چهارگوش سرزمین پهناور ایران یکسان است. این شهر در میانه بزرگراه سراسری تا جنوب ایران قرار گرفته و چهارراه ارتباط شرق و غرب در کرانه سرزمین‌های کویری ایران است. همچنین شبکه سراسری راه‌آهن ایران از این شهر عبور می‌کند و دارای یکی از پررفت‌ و آمدترین فرودگاه‌های کشور است. برای سفر به یزد دست بازی دارید. مانند:

• سفر به یزد با هواپیما

فرودگاه شهید صدوقی در فاصله ۱۰ کیلومتری مرکز شهر یزد از بزرگترین و مجهزترین فرودگاه‌های کشور است که در دو ترمینال مستقل برای خدمات هواپیمایی داخلی و خارجی فعالیت می‌کند. در این فرودگاه از خدمات کامل حمل بار، ایستگاه اتوبوس تندرو تا مرکز شهر، تاکسی، خدمات اورژانسی و بانکی و… برخوردار هستید. مدت زمان سفر هوایی به یزد از شهر تهران کمتر از یک ساعت است.

• سفر زمینی به یزد

شهر یزد از هر نقطه ایران آنچنان دور نیست که نتوان به شکل زمینی کوله‌بار سفر به آنجا را تدارک دید. مگر آنکه بخواهید از شهرها مانند تبریز، ارومیه، رشت و یا مشهد سفر کنید که مسافت زمینی طی شده بیش ‌از ۹۰۰ کیلومتر است. با فرض اینکه از شهر تهران رهسپار هستید، یک مسیر ۶۲۰ کیلومتری را در پیش دارید.

جاده سنتو اصلی‌ترین راه دسترسی به شهر یزد از سمت استان‌های شمالی مانند تهران و اصفهان است.

همچنین ایستگاه راه‌آهن شهر یزد از قدیمی‌ترین ایستگاه‌های کشور و در مرکز شهر نزدیک میدان امام حسین شهر یزد قرار دارد.

سفر با قطار گزینه ایده‌آل تور یزد است. زیرا مدت زمان سفر با قطار کوتاه، سریع، امن و البته ارزان ‌قیمت است. البته برای تجربه سفری بدون دغدغه‌ی حمل‌ونقل و رزرو اقامتگاه و حتی گردشگری در اماکن تاریخی و جاذبه‌های طبیعی می‌توانید از خدمات تور یزد استفاده کنید.

اقلیم شهر یزد چگونه است؟

یزد کویری‌ترین شهر ایران است و اقلیم آن بیابانی و آب‌وهوای آنجا گرم و خشک است. نوسان دما از میانه روز تا نیمه شب اقلیم کویری بسیار زیاد است. تا جاییکه با روزهای بسیار گرم و شب‌های خیلی سرد مواجه هستید. این اقلیم کویری در آب‌وهوای شهر یزد نیز تأثیر گذاشته و در کل این شهر روزهایی داغ و شب‌هایی سرد دارد.

از طرفی شرایط آب‌وهوایی این شهر در فصول مختلف سال گوناگون است و در کل می‌توانیم آب‌وهوای شهر یزد را در دو فصل گرم ‌و سرد تفکیک کنیم:

• فصل گرم شهر یزد

بخش بزرگی از ایام سال در حد فاصل اوایل اسفند تا اواخر آبان ‌ماه را شامل می‌شود.

در این ایام هوای شهر یزد گرم و خشک است. نوسان دما از روز تا شب بسیار زیاد است و سیطره کویر بر حومه شهرهای استان یزد پررنگ است.

• فصل سرد شهر یزد

دوره زمانی کوتاه از آذر ماه تا اواخر بهمن‌ ماه را شامل می‌شود. البته سرمای این دوره کوتاه چیزی شبیه به خنکای فصل پاییز در شهرهای دیگر مانند تهران و تبریز است.

در مواردی نادر ممکن است موج سرمایی سخت در شهر حاکم شده و حتی شاهد بارش برف و باران باشیم. اما روی‌ هم ‌رفته اقلیم و شرایط آب‌وهوایی شهر یزد در این ایام نسبتاً خنک است که هرگز به ‌سختی دیگر شهرها در نواحی کوهپایه از فلات مرکزی ایران نخواهد رسید.

جاذبه های دیدنی یزد

ایران کشوری تاریخی است و شهرهای تاریخی زیادی دارد، اما تنها شهر یزد است که به ‌عنوان شهر تاریخی ایران در میراث جهانی یونسکو ثبت شده ‌است. البته نه اینکه دیگر شهرها دست‌ کمی از یزد داشته باشند، بلکه تفاوت برای زنده بودن بافت تاریخی شهر یزد است.

اکثر بناهای تاریخی این شهر همچنان استفاده می‌شوند و نماد عینی از فرهنگ اصیل و تاریخ مردمان کویر نشین ایران است.

در بافت قدیمی شهر یزد همه خانه‌ها تاریخی هستند و همچنان مردم عادی در این خانه‌ها زندگی عادی و روزمره خود را سپری می‌کنند. تاریخ طولانی، اقلیم کویری، معماری خاص و خاکی و هنر منحصر به ‌فرد صنایع دستی و… از جمله جاذبه های گردشگری در یزد هستند. البته فهرست بلند بالای دیدنی های یزد را در چند بخش جداگانه معرفی خواهیم کرد.

جاذبه‌های طبیعی شهر یزد

کویر، برجسته‌ترین نماد طبیعی اقلیم استان یزد است. کافی است از مرکز شهر یزد سوار بر خودرو شده و ساعتی به اطراف شهر رانندگی کنید تا خیلی ساده در قلب کویری خشک و بی‌پایان باشید.

سکوت و شب‌های کویری تور یزد برای هر کسی جذاب است. البته برای معرفی جاذبه‌های طبیعی یزد اندکی قدم بیرون از شهر یزد گذاشته و دیدنی‌های طبیعی را در قامت استان یزد معرفی می‌کنیم.

• کویر یزد

شهر یزد در کرانه کویر قرار دارد و همین حجم بی‌پایان خاک که شاید ترسناک‌ترین پدیده اقلیمی است، حالا تبدیل به اصلی‌ترین هدف گردشگری در یزد شده‌ است.

همه ساله خیل بسیار زیاد طبیعت گردان هستند که در نیمه دوم سال برای تجربه کویرنوردی شهر یزد برنامه‌ریزی می‌کنند. اگر چه از هر طرف یزد بیرون بزنید به ‌راحتی کویرترین کویرهای دنیا را تماشا خواهید کرد، اما قرار نیست تا بی‌گدار به آب بزنید. کویرنوردی در عین جذابیت خطراتی به‌ دنبال دارد. بنابراین توصیه می‌کنیم که با خدمات تور کویر نوردی شهر یزد و با نظارت افراد آگاه و کاربلد در مراکز مجهز کمپ‌های کویری از این مناظر خاص دیدن کنید.

کمپ کویری حرکت، سندباد، شباهنگ، اکو پارک کویری یزد و… از جمله مراکز تخصصی کویر نوردی در اطراف شهر یزد هستند. برخی از بهترین و دم دست‌ترین کویرهای یزد برای گردشگری را به قرار زیر معرفی می‌کنیم:

• کویر ریگ زرین

منطقه کویری در حاشیه شهر اردکان و در محدوده شمال غربی شهر یزد است که با خاکی سرتاسر از ماسه‌های طلایی ‌رنگ پوشیده شده ‌است.

منظره سیاه کوه در مرکز این کویر و طبیعت خاص اطراف آن در نزد طبیعت دوستان مشهور است.

• کویر کاراکال

مشهورترین کویر یزد و از بهترین مناطق برای گردشگری در یزد است. این کویر در شمال غربی شهر یزد و در نزدیکی روستای مهریز قرار دارد. در این کویر چشم‌اندازهای بی‌نظیر از منطقه وسیع تپه‌های خاکی و تخته ‌سنگ‌های بزرگ را تماشا خواهید کرد.

این کویر زیستگاه کاراکال یا همان گربه سیاه ‌گوش ایرانی است.

• کویر بهادران

این کویر در کرانه شهرهای مهریز و انار در شمال استان یزد قرار گرفته و تنوع زیستی منحصر به ‌فردی دارد.

چندین گونه حیوان خاص مانند آهو، بز، کل و حتی عقاب سرسفید در گوشه ‌و کنار این کویر پرسه می‌زنند.

• کویر بافق

کویری در نزدیکی شهر بافق و حاشیه شمال استان یزد است. تماشای گونه‌های گیاهی شور زیست این کویر از جاذبه های گردشگری در یزد است. خصوصاً که این کویر زیستگاه حیوانات از قبیل کبک، باهو، قرقاول و… است.

• آبشار دره گاهان

بهتر است که در سفر به یزد از دل کویرهای خشک و خاکی بیرون بیاییم و یک آبشار زیبا را معرفی کنیم. درست خواندید، استان یزد یکی از بلندترین و زیباترین آبشارهای ایران را در اختیار دارد.

آبشار دره گاهان در مناطق کوهستانی اطراف شیرکوه از نواحی جنوب غربی شهر تفت با ارتفاع ۷۰ متری تنها آبشار استان یزد است. این آبشار در فاصله کوتاهی از جنوب غربی شهر یزد جریان دارد.

واقعاً این ‌طور نیست که فکر کنید استان یزد سرتاسر کویری و خشک است. در این استان چندین نهر و رودخانه و حتی جنگل آن‌هم از نوع طبیعی اما به سبک اقلیم کوهستانی وجود دارد.

شیرکوه در جنوب شهر یزد برجسته ترین منطقه کوهستانی استان است و آبشار ۷۰ متری دره گاهان در کرانه شیرکوه قرار گرفته و اتفاقا در تمام ایام سال پرآب است.

• سرو ابرکوه

در میان تور یزد می‌توانید از یک درخت کهنسال دیدن کنید. این درخت یک سرو بزرگ، سرحال و کهنسال است که سن‌ و سال آن به حدود ۵۵۰۰ سال پیش باز می‌گردد.

به ‌هر حال آن‌قدر قدیمی است که چند هزار سال پیش به‌ عنوان نمادی از مذهب زرتشتی معرفی شده و حالا طبق ادعاهایی پیرترین موجود زنده دنیا است.

البته در گمانه‌زنی دیگر این درخت پس از کاج متوشلخ کالیفرنیا کهنسال‌ ترین موجود زنده دنیا است. این سرو با تنه ۱۱ متری و قامت ۲۸ متری در شهر ابرکوه استان یزد قرار دارد.

• غار اشکفت یزدان

هنگام گردشگری در یزد آمادگی کوهنوردی و رفتن به غار طبیعی-تاریخی را دارید؟ غار اشکفت یزدان که گاهاً با نام غار شگفت یزدان معرفی شده، جایی در ۷۰ کیلومتری شهر یزد و اطراف روستای هفتو شهر اردکان قرار دارد. این غار از جمله بزرگترین غارهای طبیعی در ایران است.

از طرفی تا مدت‌ها در تاریخ کهن زرتشتیان به‌ عنوان عبادتگاه استفاده شده و مدتی محل نگهداری آتش جاودان بوده است و برای همین ارزش‌های تاریخی دارد. تا جاییکه هنوز هم می‌توانید بقایای آتشدان‌های زرتشتی را در این غار زیبا و البته عجیب پیدا کنید.

خلاصه غار اشکفت یزدان از جاذبه های دیدنی یزد با ته زمینه طبیعی و تاریخی است که رسیدن به آن اندکی دشوار است، اما ارزشش را دارد.

• غار نباتی یزد

یک غار زیبا و تاریخی در غرب استان یزد است. در این غار بلورهای طبیعی بزرگ با ظاهر گل کلمی شکل گرفته که بسیار جالب و دیدنی است. این غار زیبا در منطقه ۱۰ کیلومتری روستای ندوشن، شهرستان تفت قرار دارد و از جاذبه های گردشگری در یزد برای طبیعت دوستان است.

جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی سفر به یزد

یزد تاریخی‌ترین شهر ایران است. آنچنان ‌که کارشناسان یونسکو بار سفر بسته‌اند و پس ‌از لیست کردن فهرست بلند بالا بناهای تاریخی و نمادهای فرهنگی یزد، این شهر ایران را در جمع میراث تاریخی دنیا قرار داده‌اند.

گردشگری تاریخی در یزد ساده نیست و برای تماشای تمام دیدنی های یزد به برنامه‌ریزی کامل و صرف زمان زیادی نیاز دارید. پس توصیه می‌کنیم که در سفر به یزد با برنامه باشید.

مثلاً می‌توانید از برنامه‌ریزی مناسب و دقیق انواع تور یزد استفاده کنید تا با حوصله و البته به ‌اندازه و هدفمند تمامی بناهای تاریخی و نمادهای فرهنگی این شهر را دیدن کنید. می‌پرسید کدام بناها؟ خب، در ادامه همراه ما باشید. زیرا قصد داریم تا به قلب تاریخ زنده یزدی‌ها سر بزنیم

• آب انبار شش بادگیر شهر یزد

شهر یزد است و بادگیرهایش. برای تماشای این بناهای خاص بهترین گزینه، آب‌انبار شش بادگیر یزد است. گاهاً شنیده‌اید که یزد را به شهر بادگیرها می‌شناسند. برای اثبات این ادعا هم کافی است سری به بافت قدیمی این شهر بزنید تا صدها و شاید هزاران بادگیر را پیدا کنید. چندین بنای تاریخی شهر یزد دارای بادگیرهای زیبایی هستند و آب‌انبار شش بادگیر یادگار دوران قاجار برجسته‌ترین آنها است. این بنا دارای شش بادگیر هشت وجهی به ‌همراه گنبد تخم ‌مرغی در وسط است. این بنای تاریخی در مرکز شهر یزد و محله تل یزد قرار دارد.

• باغ دولت ‌آباد یزد

درست وسط کویرهای خشک فلات مرکزی ایران و در قلب خاکی‌ترین شهر ایران یکی از آبادترین و زیباترین باغ‌ها آن‌هم به سبک اصیل ایرانی قرار دارد. باغ دولت‌ آباد یزد که در گذشته محل اقامت یکی از حاکمان شهر بود، فضای سبزی بی‌نظیر، حیاطی با هندسه همگون و حوضی طویل و زیبا دارد.

این باغ زیبا با درختان بلند مرتبه در جمع ۹ باغ ایرانی در میراث جهانی یونسکو ثبت شده و از جاذبه های توریستی یزد است. اما اصل ماجرا در بنای تاریخی این باغ وجود یک بادگیر بلند و حیرت‌ انگیز است. بادگیر باغ دولت‌ آباد با ارتفاع 33.8 متری بلندترین بادگیر جهان و به‌ تنهایی یک بنای خاص با معماری شگفت‌ انگیز است. باغ دولت ‌آباد علاوه ‌بر بادگیر بزرگ و برجسته دارای بناهای دیگری از جمله تالار آینه، عمارت تهرانی، آب‌انبار، بازارچه و… است که حضور در آنجا همواره از اصلی‌ترین برنامه های تور یزد بوده ‌است.

• میدان امیر چخماق

یکی از شگفت‌ انگیزترین بناها به سبک معماری اسلامی را می‌توانید در حاشیه میدان امیر چخماق شهر یزد پیدا کنید. این بنا مسجدی با ایوانی در چندین طبقه و دو گلدسته بلند و کاملاً هارمونیک است. بنای این مسجد به دوره تیموریان باز می‌گردد و از سال ۱۳۳۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده ‌است.

سنگ بنای مجموعه میدان به ‌همراه مسجد، حمام، بازار و کاروانسرای تاریخی به سده ۸ خورشیدی به اهتمام امیر جلال‌الدین چخماق از سرداران دوره تیموری باز می‌گردد. این میدان با تمام بناهای تاریخی اطراف آن خصوصاً مسجد خاص امیر چخماق از جاذبه های توریستی یزد است و بهترین گزینه برای سفر تاریخی به معماری اصیل ایرانی و اسلیمی است.

• زندان اسکندر

زندان اسکندر از بناهای تاریخی شهر یزد یک مدرسه قدیمی است. نام آن هم مدرسه ضیابیه است. اینکه چرا زندان آن‌هم به ‌نام اسکندر نام‌گذاری شده، ماجرای طولانی است و داستان‌های زیادی حول سابقه تاریخی این بنا شکل گرفته ‌است. به ‌عنوان مثال برخی گفته‌اند که این بنا سابقاً زندانی بوده که بعدها به مدرسه تبدیل شده‌ است.

اما واقعاً چه کسی یک زندان را به این اندازه زیبا و با ابهت می‌سازد؟ زندان اسکندر یا مدرسه ضیابیه تاریخی کهن با سابقه ۸۰۰ ساله دارد. یک بنای تمام خشتی و قدیمی است که به گواه تاریخ در مدت ۷۴ سال ساخته‌ شده است و حالا با گنبد ۲۰ متری و دیوارهای ۹ متری یکی از گزینه‌های اصلی برای راهنمای گردشگری در یزد است.

• مسجد جامع شهر یزد

مگر می‌شود به شهرهای تاریخی ایران سفر کنید و از مساجد جامع در آن شهرها دیدن نکنید؟! شهر یزد هم مسجد جامعی دارد و اتفاقا از برجسته‌ترین مساجد در تمام جهان اسلام است. این مسجد بزرگ و قدیمی شامل سه بنای مختلف است که در سه دوره متفاوت تاریخی ساخته شده‌اند و قدیمی‌ترین آنها قدمتی ۹۰۰ ساله دارد. حتی گفته‌اند که این مسجد زیبا در امتداد یکی از آتشکده‌های زرتشتیان ساخته ‌شده است. سال‌ها نقشی از این مسجد در اسکناس ۲۰ تومنی بود و خیلی‌ها آن اسکناس‌های نوستالژیک را به یاد دارند. اولین بنای تاریخی مسجد مربوط به دوره سلجوقی است. بعدها تیموریان و در نهایت حاکمان صفوی شهر یزد بخش‌هایی را به مسجد جامع این شهر اضافه کردند. این مسجد با مناره‌های ۵۲ متری و معماری خاص خودش در فهرست جاذبه های توریستی یزد است.

• آتشکده بهرام

یزد از معدود شهرهای ایران است که هنوز جامعه پویا و بزرگی از زرتشتیان را در خود دارد. این مردمان اصیل ایرانی همچنان آیین باستانی خود را به همان سبک و سیاق برگزار می‌کنند. جالب است که بناهای تاریخی برجسته‌ای دارند و آتشکده بهرام یزد یکی از همین بناهای فرهنگی آیین زرتشتی است.

آتشی که در این معبد می‌سوزد، از قرن پنجم میلادی تا هم‌اکنون یعنی بالغ بر ۱۵۰۰ سال شعله‌ور است. در سفر به یزد و بازدید از آتشکده بهرام اشتباه نکنید. عمر بنای معبد فقط ۸۰ سال است اما آتش این معبد ۱۵۰۰ ساله است و داستانی طولانی از زمان یزدگرد سوم تا هم‌اکنون را سپری کرده ‌است. این آتش از معبد باستانی فارس همراه یزدگرد سوم بوده و بعدها و به مدت ۷۰۰ سال در غار اشکفت یزدان پناهش کردند. سپس در معبدی در اردکان به مدت ۳۰۰ سال برافروخته مانده و حالا در بنای آتشکده بهرام یزد می‌سوزد. تماشای این آتش از جاذبه های دیدنی یزد است که نباید آن را از دست بدهید.

• دخمه زرتشتیان

حالا که در تور یزد سری به هموطنان زرتشتی زده‌ایم و آتش ۱۵۰۰ ساله عزیز آنها را دیدن کرده‌ایم، بد نیست تا همچنان در حال‌وهوای باستانی آنها باقی بمانیم و از شهر یزد در فاصله ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی بیرون بزنیم تا در منطقه صفاییه یک بنای تاریخی دیگر زرتشتیان را تماشا کنیم. این بنا یک دخمه سنگی و دایره‌ای ‌شکل و بسیار قدیمی در کوه دخمه است و برای برگزاری مراسم آیین دفن مردگان مذهب زرتشت استفاده می‌شد. هم‌اکنون این بنا نماد تاریخی مذهبی ایران باستان و از دیدنی های یزد است که در خیل بناهای باستانی و تاریخی کمتر مورد توجه گردشگران قرار می‌گیرد.

• زیارتگاه چک چک

در سفر به یزد و برای تماشای بناهای تاریخی آن‌هم به سبک زرتشتیان چطور است آب و هوایی عوض کنیم و سر از یک منطقه خوش آب‌وهوا و ییلاقی درآوریم. تماشای زیارتگاه چک‌چک از بناهای تاریخی و مرموز زرتشتی یک تیر و چند نشان است. هم طبیعت گردی کرده‌اید و هم به دیدار معبدی قدیمی از تاریخ کهن ایرانی‌ها خواهید رفت.

این زیارتگاه زرتشتی در شمال غربی شهر یزد و ۴۳ کیلومتری شرقی اردکان و در دامنه کوه چک چک قرار دارد. چکه کردن دائمی آب از سقف این زیارتگاه باعث رشد یک درخت چنار قدیمی شده ‌است. معماری معبد ساختار پلکانی شبیه به ماسوله گیلان دارد. یک زیارتگاه با تم ییلاقی که در جای جای آن درخت‌ها و گیاهان زیادی رشد کرده‌اند و گزینه همیشه ایده‌آل انواع تور یزد هستند.

• قنات حسن ‌آباد مشیر

علاوه ‌بر بادگیرها، شهر یزد را به قنات‌هایش می‌شناسند. سازه‌های بزرگ آبی که هنرمندانه برای انتقال آب از کوهستان‌های اطراف تا مرکز شهرها و آبادی‌ها در دل زمین حفر می‌شدند و یکی از طولانی‌ترین و در عین ‌حال تاریخی‌ترین آنها قنات حسن‌ آباد است. این قنات ۷۰۰ ساله در روستای حسن‌ آباد از توابع شهر مهریز در استان یزد قرار دارد. سابقه حفر این قنات به سال‌های دور باز می‌گردد، اما همچنان بسیار پرآب است. تا جاییکه در ابتدای بهار هر ثانیه ۲۰۰ لیتر آب از دهانه آن خارج می‌شود. البته همه‌جای این قنات دیدنی نیست؛ اما بخش‌هایی از آن را برای بازدید عموم آماده کرده‌اند. همچنین گزینه ایده‌آل برای تفریح و گردشگری به سبک طبیعت گردی و قدم زدن در کنار نهرهای پرآب و تماشای درختان تناور است.

• قنات زارچ

از مهندسی خارق‌العاده یزدی‌ها در جابه‌جایی آب آن‌هم با هنرمندی از دل زمین نمی‌توانیم به ‌سادگی عبور کنیم. خصوصاً که طولانی‌ترین و قدیمی‌ترین قنات جهان در این شهر قرار دارد. قنات زارچ با ۹۰ کیلومتر درازا به شکل حیرت‌ انگیز و با اختلاف طولانی‌ترین قنات دنیا و شاید یکی از طولانی‌ترین ساختارهای آبی دنیا باشد. از آن عجیب‌تر قدمت تاریخی این قنات است که آن را تا حدود 3000 سال پیش تخمین می‌زنند. اما گمانه‌ زنی‌ها ساخت این قنات را به دوره ساسانی مربوط می‌کند. ولی هر چه هستند، قناتی با ۹۰ کیلومتر درازا و ۱۲۱۵ میله (حلقه چاه) چیزی نیست که هم‌اکنون آن‌هم با پیشرفت چشمگیر صنایع مدرن به ‌راحتی حفاری شود.

• ساباط گردی در شهر یزد

ساباط نام یک بنای تاریخی نیست، بلکه نوعی سازه در ساختار شهرهای گرمسیری ایران از جمله یزد، کرمان، اصفهان، خوزستان، خراسان جنوبی و حتی کاشان است. ساباط نوعی کوچه سرپوشیده است که با ایجاد سایه محل رفت‌وآمد عابرها را خنک‌تر می‌کند.

در ایام قدیم که خبری از خودرو نبود در شهرهای کرانه کویر برای جلوگیری از هجوم تند آفتاب کوچه‌ها را باریک درست می‌کردند. گاهی هم این کوچه‌ها سقف‌هایی پراکنده داشتند که همان ساباط است. فضای نیمه پوشیده این کوچه‌ها باعث پدید آمدن کوران هوایی شده که فضای داخلی آنها را خنک می‌کند. شهر یزد بیشترین ساباط را در میان تمام شهرهای ایران دارد. حالا این شما هستید و این بافت تاریخی یزد تا هنگام سفر به آنجا قدم زدن در ساباط‌های شهر یزد را تجربه کنید.

خانه‌های تاریخی استان یزد

خانه‌های تاریخی بهترین گزینه برای نزدیکی به فرهنگ و سبک زندگی هر شهری است. اگر در مسافرت‌هایتان علاقه دارید تا بی‌پرده به تماشای زندگی جاری مردمان قدیم آنجا بنشینید، گشت‌وگذار در خانه‌های تاریخی را از دست ندهید. در شهر یزد بیش ‌از هر جای دیگر خانه با بافت تاریخی پیدا می‌شود. این خانه‌ها از بهترین و دم دست‌ترین جاذبه های گردشگری در یزد هستند.

• خانه لاری‌ها

اگر می‌خواهید ببینید که اعیان و اشراف در گذشته‌های دور شهر یزد در چطور خانه‌هایی زندگی می‌کردند و خلاصه خانه لاکچری عهد قجر در این شهر کویری چگونه بود، هنگام سیر و سیاحت تور یزد سری به خانه لاری‌های این شهر بزنید. این خانه بافت سنتی از دوره قاجار دارد و در بنای ۱۲۰۰ متری متشکل از ۶ خانه و ۲۲ اتاق اختصاصی شکل‌ گرفته است. ماجرای ساخت این خانه به مهاجرت یک خانواده تاجر اهل لار به شهر یزد در حدود ۲۷۰ سال پیش باز می‌گردد. گشت زدن در حیاط‌ها، ایوان‌ها، تالارها و تماشای بادگیرها، سرداب و هشتی‌های این خانه همیشه از جاذبه‌های دیدنی برای برنامه‌های تور یزد است.

• خانه افضلی

خانه افضلی از برجسته‌ترین خانه‌ها برای تماشای بافت تاریخی و هنر معماری خاکی یزد است که البته در شهر اردکان یزد قرار دارد. تاریخ ساخت این خانه به حدود یکصد سال پیش باز می‌گردد و در حال ‌حاضر به موزه گلیم و فرش تبدیل شده ‌است. برای تماشای این خانه در برنامه های تور یزد باید به بافت تاریخی شهر اردکان سری بزنید.

• خانه صولت

این خانه با تاریخی به قدمت دوران قاجار و به ‌همراه معماری برجسته و تزیینات و گچ‌بری‌های خاص خود در شهر ابرکوه استان یزد قرار دارد.

گچ‌بری‌های اسلیمی این خانه به ‌جای خود منحصر به ‌فرد هستند و در کمتر خانه‌ای تا این اندازه شکوه و ظرافت هنر معماری ایرانی کار شده ‌است. این خانه در حال ‌حاضر موزه مردم‌شناسی شهرستان ابرکوه است و می‌تواند گزینه ایده‌آل راهنمای گردشگری در یزد باشد.

• خانه آقا زاده

برای تماشای بزرگترین بادگیر جهان کافی است به تماشای خانه آقازاده در ابرکوه یزد بروید. خانه‌ای خشتی و گلی با معماری دو طبقه که بادگیری با طراحی متفاوت و خیلی بزرگ دارد. ارتفاع بادگیر این خانه ۱۸ متر است و قاعدتاً بادگیرها با ارتفاع بلندتر هم ساخته شده ‌است. اما هیچ بادگیری در دنیا مساحت 18 متر مربعی این بادگیر خاص ابرکوهی را ندارد.

این خانه زیبا و اصیل از عهد قاجار ابرکوه استان یزد در حال ‌حاضر یک هتل با دورنمای بومگردی است و تماشای آن برای عموم آزاد نیست. مگر آنکه قصد اقامت در آنجا را داشته باشید.

غذاهای سنتی شهر یزد

بعد از کویرگردی، در ادامه سیر و سیاحت در بناهای تاریخی و البته بی‌پایان شهر یزد قطعا حسابی گرسنه شده‌اید. البته یک لحظه درنگ کنید. برای صرف غذا در شهر تاریخی یزد دست بازی دارید. این شهر چندین نوع غذای سنتی دارد که همگی به سبک آشپزی اصیل ایرانی‌ها و به ‌سادگی طبخ می‌شوند. خب تا بیش ‌از این در تور یزد مجازی خودمان گشنه نشده‌ایم، بهتر است به سراغ غذاهای سنتی شهر خشتی ایرانی‌ها برویم:

• قیمه نخود (قیمه یزدی)

قیمه یکی از شناخته ‌شده‌ترین غذاهای ایرانی است و یزدی‌ها به سبک اصیل خودشان آن را با نخود طبخ می‌کنند. این قیمه جذاب معروفترین و البته از خوشمزه‌ترین غذاهای یزدی‌ها است و قطعاً باید در میان انبوه برنامه‌های تور یزد آن را میل کنید.

• کوفته یزدی

یزدی‌ها هم کوفته دارند. کوفته یزدی به ‌جای خود اسم و رسمی تاریخی دارد و در مقایسه با کوفته‌های معروف خصوصا کوفته تبریزی کم نمی‌آورد. البته یزدی‌ها به فراخور سلیقه و حوصله از خوراکی‌های گوناگون مانند لپه، نخودچی، برنج و حتی هویج کوفته‌های خود را تهیه می‌کنند.

• کله گیپا

کله گیپا خوراک سیرابی به سبک منحصر به ‌فرد یزدی‌ها است. احتمالاً فقط این یزدی‌ها هستند که داخل سیرابی را تمیز کرده و بدون بریدن آن فضای داخل سیرابی را از برنج و عدس و لپه و آلو و زرشک و برگ زردآلو پر می‌کنند. این خوراک سیرابی با اختلاف خوشمزه‌ترین نوع روش طبخ سیرابی در سراسر دنیا است. چرا که هیچ شهری در دنیا به ‌اندازه یزدی‌ها سیرابی را تا این اندازه جدی نگرفته‌اند!

• تاس کباب یزدی

تاس‌کباب از سنتی‌ترین غذاهای ایرانی است. یعنی به ‌راحتی می‌توانید این غذا را با اندک تغییرات در دل سنتی‌ترین سفره‌ها از اصیل‌ترین خانواده‌های ایرانی آن‌هم در شهرهای گوناگون پیدا کنید. تاس کباب یزدی به‌ جای خود خیلی خوشمزه و جذاب از ترکیب سیب زمینی، رب، دارچین، گوشت چرخ کرده، پیاز و… تهیه می‌شود.

• آش به سبک یزدی‌ها

همه می‌دانیم که ایرانی‌ها عاشق آش هستند و هر شهری آش‌های سنتی خودش را دارد. یزدی‌ها در این قافله پرچم‌دار هستند. تعداد آش‌های سنتی یزد بسیار زیاد است و معروفترین آنها آش گندم، آش شولی، آش انار، آش ماش و آش جوگا و… است.

• ماقوت

چطور است پس از صرف غذا، دسری سبک را نوش جان کنید. ماقوت پیشنهادی شیرین به سبک اصیل یزدی است. نوعی دسر ژله‌ای که از ترکیب نشاسته، شربت، گلاب و زعفران تهیه می‌شود.

• فالوده یزدی

کدام خوراکی یزدی‌ها به اندازه فالوده آنها مشهور است؟ این فالوده آن‌قدر خوشمزه و محبوب هست که از حصار کویری یزدی‌ها بیرون آمده و حالا در سرتاسر شهرهای ایران و در هر بستنی ‌فروشی سرو می‌شود. البته خوردن فالوده اصیل آنهم در میانه تور یزد و هنگام تماشای فرهنگ غنی این شهر حس و حال دیگری دارد. یزدی‌ها این دسر جذاب را با ترکیب نشاسته، آب، گلاب و شکر تهیه می‌کنند.

سوغاتی با پس‌ زمینه یزدی

اگر به تهران سفر کنید و سوغات نیاورید کسی خرده نمی‌گیرد. اما سفر به یزد بدون سوغات معنایی ندارد. همه می‌دانیم که هر اندازه مقصد تاریخی‌تر، فرهنگی‌تر و اصیل‌تر باشد، سوغات آن‌هم جذاب‌تر و دلرباتر است. مانند یزد که در مقام تاریخی‌ترین شهر ایران انواع سوغات درخور خود را دارد. اگر گردشگری در یزد را به پایان رسانده‌اید و قصد دارید تا دست پر این دیار خشتی را ترک کنید، به سراغ این سوغاتی‌ها بروید:

• ترمه

ترمه مشهورترین سوغات یزد است. آن‌قدر محبوب است که آن را به هر کسی هدیه کنید تا مدت‌ها یاد شما را زنده نگه می‌دارد. ترمه نوعی روانداز برای زینت بخشیدن به فضاهای مختلف خانگی است و ترمه یزد در نقش ‌و نگار کم نمی‌گذارد.

• خرده شیرینی‌ها به سبک یزدی

یزدی‌ها در شیرینی‌پزی بهترین هستند و فهرست بلند بالایی از شیرینی‌های خود را به تمام شهرهای ایران فرستاده‌اند.

این شیرینی‌ها آن‌قدر محبوب هستند که حالا تعداد زیادی کارگاه شیرینی‌پزی در دیگر شهرهای ایران برای درست کردن آنها از هم سبقت می‌گیرند. از کیک یزدی که حالا در تمام مجالس ایرانی‌ها پذیرایی می‌شود تا باقلوای یزدی‌ها که شهرت جهانی پیدا کرده ‌است شناخته شده‌ترین هستند. پشمک، قطاب، حلوا، لوز، سوهان و در نهایت حاجی بادام همگی از خرده شیرینی‌ها و سوغات یزد هستند که در تور یزد می‌توانید برای دوستان و نزدیکان خودتان تهیه کنید.

• فرش و زیلو

فرش بافی هنر اصیل تمام مردمان حاشیه کویر است که در تمام شهرهای ایران رونق دارد. احتمالاً فرش دستبافت یزد بهترین و شناخته ‌شده‌ترین نباشد، اما به‌ جای خود می‌تواند در فهرست بهترین سوغات سفر به یزد قرار بگیرد.

• ظروف سفالی

در شهر خشتی ایران که به زیبایی همنشین با خاک زندگی می‌کند، چه سوغاتی بهتر از سفال پیدا می‌کنید؟ ظروف سفالی یزد در جمع بهترین ظروف سفالی ایرانی قرار دارند.

توصیه‌هایی برای سفر به یزد

سفر به یزد به‌ سادگی چند ساعت رانندگی کردن است، اما لحظه‌ای دست نگه دارید! چرا که شما قصد سفر به یکی از خشک‌ترین، گرم‌ترین و کویری‌ترین شهرهای جهان را دارید. نه اینکه از کویر یزد بترسید، بلکه قطعاً علاقه دارید تا پاچه شلوار بالا زده در ریگ‌های روان کویر یزد قدم بزنید. اما آیا در هر وقت از سال این تفریح امکان‌پذیر است؟ در این ‌صورت بهترین زمان برای سفر به یزد چه هنگام است؟ بهترین پیشنهاد هماهنگ شدن با برنامه های تور یزد است. اما اگر خودتان قصد مدیریت کل ماجرا را دارید، چند نکته را فراموش نکنید.

بهترین زمان برای گردشگری در یزد

بهترین زمان برای سفر به یزد هنگامی است که گرمای هوا شما را اذیت نکند. گرمای هوا در هر صورت هنگام طبیعت گردی و یا تماشای بناهای تاریخی آزار دهنده است. هوای این شهر در بهار و تابستان گرم و خشک و در پاییز و زمستان سرد و مرطوب است. با توجه به تجربه آب‌وهوای این شهر بهترین زمان برای هماهنگ کردن تور یزد تمام ماه‌های فصل پاییز و یا حد فاصل اسفند ماه تا پایان اردیبهشت ماه است.

ایام نوروزی از بهترین زمان‌ها برای سفر به یزد هستند. اما در این بازه شهر یزد خیلی شلوغ می‌شود. لذا اگر یزدی نیستید و اقوامی برای دید و بازدید ندارید، توصیه می‌کنیم که برنامه‌های گردشگری در یزد را برای ماه‌های خنک فصل پاییز هماهنگ کنید. فصل پاییز بهترین زمان برای برگزاری تورهای کویرگردی است. تورهای کویرگردی حتی در ماه‌های زمستان در صورت مساعد بودن هوا ادامه پیدا می‌کند.

برای اقامت در شهر یزد چکار کنیم؟

شیوه اقامت در یزد به حال ‌و هوای شما بستگی دارد. خوش ‌نشین باشید و بودجه برنامه سفر خود را فراخ بسته باشید، انواع هتل‌های مدرن و خاص در این شهر موجود است. اقامتگاه‌های معمولی برای سفر اقتصادی فراوان است و برای آنها که قصد دارند تا در دل فرهنگ تاریخی مردم یزد رفته، زندگی به سبک یزدی‌ها را تجربه کنند، انواع خانه‌های بومگردی دایر است.

از هتل‌های مجلل با امکانات کامل شهر یزد می‌توانیم به هتل ارگ یزد، زنبق، سیب و نار، تهران، راه و ما و… اشاره کنیم.

در یزد برخی خانه‌های قدیمی تغییر کاربری داده و حالا هتل‌هایی به سبک سنتی هستند. بهترین هتل‌های سنتی شهر یزد را می‌توانید از میان هتل ملک‌التجار، لاله، باغ مشیر الممالک، باغ مرشد، پارسیان صفاییه و… انتخاب کنید.

برای بومگردی و اقامت در خانه‌های قدیمی شهر یزد هم دست بازی دارید. خانه‌های بومگردی به مانند هتل‌های سنتی یزد از معماری اصیل این شهر برخوردار هستند. اما حس و حال اقامت در آنجا خودمانی‌تر و فضا صمیمی‌تر است و بیشتر به زندگی سنتی یزدی‌ها نزدیک می‌شود. از بهترین این خانه‌ها می‌توانیم خانه بومگردی چخماق، شهرزاد، کهن کاشانه و یا خانه مفیدی و… را معرفی کنیم.

نیم ‌نگاهی به محله‌های شهر یزد

برای آنکه در مدیریت سفر به یزد آشفته نباشید و با حساب و کتاب برای تماشای بناهای تاریخی و جاذبه های توریستی یزد دست ‌به ‌کار شوید، بهترین تکنیک آشنایی با محله‌های این شهر است. محله به محله بهتر می‌توانید گزینه‌ها و اهداف سیاحتی خود را برنامه‌ریزی کنید. آشنایی با محله‌ها در راهنمای سفر به یزد تأثیرگذار است. مانند:

• محله فهادان

یک محله تاریخی در قلب بافت تاریخی شهر یزد است. مسجد جامع یزد در بخش جنوب غربی این محله قرار گرفته؛ اما بخشی از آن نیست. در این محله می‌توانید بناهای تاریخی از جمله خانه لاری‌ها، زندان اسکندر، موزه سکه و… را تماشا کنید. این محله قدیمی در میانه خیابان گل‌سرخی و خیابان امام شهر یزد قرار دارد.

• محله چهار منار

یک محله کوچک در وسط بافت تاریخی شهر یزد است. باغ دولت ‌آباد در نزدیکی سمت غربی این محله قرار دارد. آب‌انبار کوچه بندون، مسجد میر خضر شاه، آب‌انبار طاهری، هشت باغ و… از دیگر بناهای تاریخی محله چهار منار هستند. از خیابان انقلاب در مرکز شهر یزد به این محله دسترسی پیدا می‌کنید.

• محله خلف خانعلی (زرتشتیان)

این محله در سمت غربی و نزدیک به میدان امیر چخماق شهر یزد قرار دارد و از مراکز اصلی بناهای تاریخی زرتشتیان شهر است. موقعیت جغرافیایی آن تقریباً در وسط شهر است و در آنجا می‌توانید از انجمن مرکزی زرتشتیان، حمام خانعلی و کتابخانه هورشت دیدن کنید.

• محله آب شاهی

یک محله بزرگ در سمت جنوب شرقی شهر یزد است. سابقاً روستایی بوده که حالا با توسعه شهری در بافت اصلی شهر یزد قرار گرفته است. بلوار دانشجوی یزد از جنوب این محله عبور می‌کند. حسینیه بزرگ نعیم آباد، آب‌انبار نجم‌ آباد و آب‌انبار عسگریه و حمام نعیم آباد در این محله قرار دارند.

• محله آب شور

از محله‌های شمالی شهر یزد و در بافت تاریخی شهر است که در امتداد خیابان امام و کنار محله فهادان قرار گرفته است. در این محله به حسینیه آب شور، مسجد بزرگ آب شور، قنات سلغز آباد و… دسترسی دارید.

• محله شاهد باز

از قدیمی‌ترین محله‌های تاریخی شهر یزد و در مرکز شهر کنار میدان امیر چخماق قرار دارد. به نوعی میدان بزرگ و معروف امیر چخماق را باید جزو این محله در نظر بگیریم. خانه اردکانیان، حسینیه و آب‌انبار شاهد باز از دیگر بناهای تاریخی و از دیدنی های یزد در این محله هستند.

سخن پایانی در مورد تور یزد

سفر به یزد به شیرینی خوردن قطاب‌های این شهر دلنشین است. اگر با برنامه قصد دیدار از این شهر قدیمی را داشته باشید، بعید است شهری تاریخی در ایران و حتی در دنیا را پیدا کنید که تا این اندازه زنده باشد و مردم هنوز در بناهای تاریخی آن زندگی کنند.

در این مقاله مفصل از راهنمای گردشگری در یزد گفته‌ایم و حالا این شما هستید که باید هنرمندانه و به موقع در زمان ایده‌آل برای سفر به این شهر برنامه‌ریزی کنید. در این میان برای اطمینان از مدیریت سفر و تنظیم مناسب زمان گشت شهری، بهره‌مندی از خدمات تور یزد بهترین پیشنهاد است.

اما از این حرف‌ها گذشته اگر روزی روزگاری قصد سفر به این شهر تاریخی را داشته باشید، تماشای کدام بنای تاریخی و یا بهره‌مندی از طبیعت کدام جاذبه گردشگری یزد را در برنامه خود قرار می‌دهید؟